Çocuklarda Öfke Kontrolü

OLASI NEDENLER:

• Ailenin tamamı veya ebeveynlerden bir tanesi öfkeyi yıkıcı biçimde ifade etmeyi normal karşılıyor olabilir. Sorunlarınızı bağırıp çağırarak çözüyor iseniz çocuğunuz bu davranış kalıbını öğrenir ve normal olduğunu düşünür, model alır, taklit eder.

• Kendisini ve duygularını ifade etmekte zorlanıyor olabilir. Anlatmak istediğini ifade edemeyen bir çocuk kaygılanır ve kaygı öfkeye dönüşür.

• Ebeveynler ilişkiyi kontrol etmenin yolu olduğunu öğrenmiş olabilir. Ebeveyne kızgın ve bedel ödetiyor olabilir.

• Başka duyguların dönüştürülmüş hali olabilir. Bazen üzüntü, pişmanlık, hayal kırıklığı gibi duygular öfke formuna çevrilerek ifade edilebilir.

• Psikolojik bir sorunun belirtisi olabilir. Dürtü kontrolünde zorlanıyor olabilir.

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ:

• Ailenizde öfke nasıl ifade ediliyor bakın. Eşinizle konuşmalarınızı dışardan bir gözle değerlendirin. Kendi iletişim biçiminizi değiştirmeye çalışın. Siz değiştikçe zamanla çocuğunuz değişecektir.

• Çocuğunuzu gözlemleyin, kendisini ifade etmekte zorlanıyor ise onu daha sabırla dinleyin. Kendisini ifade etmesi için onu rahatlatın. Hikaye kitapları okuyun ve size aklında kalanları anlatmasını isteyin.

• Çocuğunuzun sizinle diyaloglarını dikkatle izleyin. O öfkelendiğinde daha çok ilgi gösteriyor olabilirsiniz. Her hangi bir şeyi söylemek istediğinde sadece öfkeli olursa dikkatinizi çekebiliyor ise, onun daha çok ilgiye ihtiyacı vardır. Döngüyü tersine çevirin ve o öfkelenmediği zamanlarda ona ilgi gösterin.

• Bazı çocuklar ilişkiyi kontrol etmek için güç gösterisinde bulunurlar. Bu çocukların anne babaları önce “hayır” sonra “evet” diyorlardır. Eğer daha sonra kabul edecekseniz önce hayır demeyin. Hayır demişseniz sözünüzün arkasında durun.

• Bazı çocuklar sevilmediklerine inanırlar ve anne babalarına incitici davranırlar. İncinen anne baba çocuğuna bağırır çağırır. Bir döngü oluşur. Biri incitir, sonra incinen inciteni incitir. Böyle bir döngü varsa çocuğunuz sevilmediğine inanıyordur. Konu durum ne olursa olsun onu sevdiğinizi göstermeye ve inandırmaya çalışın.

• Onunla duygu oyunları oynayın. Örneğin; izlediği çizgi filmde kahramanları için “Şimdi o ne hissetti?” gibi sorular sorun. Yanlış söylemiş ya da anlamamış olabilir. Ona filmdeki kahramanın duygusunun ne olduğunu ve davranışlarını nasıl etkilediğini anlatmaya çalışın. Örneğin; “Bak burada çok öfkelendi. Öfkelenen kişiler yüksek sesle bağırırlar, diğerlerine saldırmaya hazırlanırlar. Öfkelendiğimizde derin bir nefes alıp kendimizi rahatlatmamız gerekir. Bağırıp çağırmak, etrafı kırmak yerine duygumuzu söyleyebiliriz. Sen de öfkelendiğinde bana söyle. Bak şimdi bu kahraman korktu. Korkunca kaçarız güvenli bir yer ararız. Bak burada sevindi. Sevindiğimizde yüzümüz güler, kendimizi iyi hissederiz…”

• Çocuğunuzun sizi veya başkalarını incitmesine izin vermeyin. Kararlı olun. Çocuğunuzun arkadaşı değil ebeveyni olun. Yetişkin gibi davranın ve koyduğunuz kurallarda tutarlı olun.

• Öfke sorunları birçok psikolojik rahatsızlığın belirtisi olabilir. Sözünü ettiğimiz diğer nedenlerin hiç birisine uymuyor ise uzman desteği alın.